Chuyện về blank cần

Sep 01, 2014 14:23:23

Blank cần thường được chế tác theo trình tự như sau: Chọn vật liệu làm blank cần.Cắt vật liệu thành từng tấm rồi đem bó thật chặt một lõi cần bằng thép. Đem lõi cần đã bó tấm vật liệu chèn vào giữa hai ống kim loại đang được làm nóng với nhiệt độ và áp suất phù hợp. Một lớp mỏng polymer tổng hợp hoặc polyester được sử dụng để bọc quanh tấm vật liệu.

Cho thanh nguyên liệu vào lò hấp ở nhiệt độ 150-180 độ C, trong 30-60 phút. Nhiệt độ cao khiến màng polymer co lại, tăng sức ép lên tấm vật liệu giúp nó cứng khỏe hơn. Lõi cần được lấy ra bằng một loại búa chuyên dụng. Màng polymer được loại bỏ bằng bàn chải kim loại, máy sấy hoặc hơi nước cường độ cao. Blank cần sau khi lấy ra được đánh bóng nhẹ nhàng bằng cát để bề mặt cần nhẵn bóng, sau đó lại được phủ nhiều lớp chất bảo vệ khác nhau giúp blank được bền lâu. Công đoạn cuối cùng là đánh bóng blank thật nhẵn trước khi phủ một lớp keo bóng lên toàn bộ bề mặt. Trang bị thêm cho blank cần các thành phần thiết yếu khác như khoen, bát máy, tay cầm, cùng các chi tiết trang trí, vậy là cần câu đã hoàn thành. Vật liệu dùng làm blank cần có thể thay đổi nhưng phương pháp chế tác vẫn như vậy trong một thời gian dài.

Trước khi đề cập đến tầm quan trọng của vật liệu làm blank cần, xin nói về một kỹ thuật câu rất được yêu thích đó là Jigging. Jigging được xem là một môn câu thể thao có sức hấp dẫn vào bậc nhất hiện nay. Nhiều loại cần Jig khác nhau đã được các hãng sản xuất nhằm phục vụ đa dạng kỹ thuật câu Jig, bắt nhiều loại cá. Tùy vào từng loại cá muốn câu mà độ mạnh của cần Jig sẽ được yêu cầu.

Blank cần Slow Style SSS63HS của hãng Hot's có độ cong tuyệt vời,
khả năng chịu xoắn, vặn cao, không thể bị bẻ gãy trước áp lực của cá lớn

Dây câu cũng tạo ra một tâm lý câu cá khác nhau: Nếu câu thủ câu cá bằng dây 12lb, họ sẽ quan tâm đến độ sắc của lưỡi, sự cân đối giữa dây ngọn và dây trục, kể cả nút thắt, mức hãm và phần dây còn lại trên máy. Nhưng nếu sử dụng dây130lb, họ sẽ tập trung vào độ khỏe của lưỡi, của dây ngọn, máy câu và cần câu. Các yếu tố này phải cân xứng với nhau, chỉ cần một yếu tố trong các thành phần nêu trên mất cân đối, cá mục tiêu sẽ không thể bắt được.

Khi tham gia vào Jigging, người câu phải cân nhắc xem nhu cầu nào là quan trọng nhất: Cần một cần Jig chỉ để điều khiển jig, hay phải đủ mạnh, chịu được vặn, xoắn để bẩy, nâng cá ? Mỗi loại cần Jig đều khác nhau, có ưu điểm và công dụng riêng. Sự khác biệt đó phụ thuộc vào độ sâu, kiểu jigging và cá mục tiêu. Người mua thường phải mua các loại cần đã được thiết lập sẵn thông số, nhưng không có gì đáng lo vì trước khi bán sản phẩm ra thị trường, các nhà sản xuất cũng đã tiến hành nghiên cứu sâu rộng. Các hãng danh tiếng luôn biết rằng điều quan trọng nhất của blank cần là sự cân bằng, vì thế họ làm một số cần câu mẫu có các vị trí khoen khác nhau rồi đem đi thử nghiệm. Khi đã xác định được vị trí đặt khoen hoàn hảo, cần câu sẽ được đưa vào sản xuất.

Câu thủ nên tìm hiểu những điểm tích cực và hạn chế của cần câu để sử dụng hết khả năng của nó. Điều này cũng làm cho Jigging thú vị hơn, bắt được nhiều cá hơn. Nhưng cũng đừng quá trông chờ vào một điểm mạnh nào đó, thiên nhiên biến hóa khôn lường vì vậy sẽ không bao giờ có một cây cần tuyệt đối hoàn hảo.

Nếu cá mục tiêu trên 20kg, lực xoắn của cần là vô cùng cần thiết để chiến thắng sức mạnh của cá

Quay trở lại vật liệu làm blank cần, có 2 loại vật liệu rất thường gặp ở cần câu Jig đó là carbon và thủy tinh. Thủy tinh được nung chảy, đem cán thành tấm rồi quấn vào lõi cần để làm blank cần theo công đoạn nêu trên. Còn blank carbon được chế tác bằng cách quấn nhiều tấm carbon có độ dày khác nhau, phủ trùm lên nhau. Độ dày của blank carbon thường là 0.11- 0.13mm, còn blank thủy tinh thì dày hơn và nặng hơn. Blank thủy tinh có khả năng uốn cong rất tốt còn blank carbon đơ, cứng, không cong xuống được, bù lại chúng có khả năng chịu xoắn, vặn tốt. Cả hai loại vật liệu carbon và thủy tinh đều tạo ra những blank cần rất rắn chắc.

Cần câu carbon được định lượng với đơn vị “ton”, phổ biến nhất là loại blank 24 ton và 30 ton (những con số này thể hiện sức mạnh kéo trên 1 cm vuông). Trong quá trình sản xuất blank cần, nếu nhiệt độ cao thì trọng lượng “ton” cao; nhiệt độ giảm thì trọng lượng “ton” giảm. Vì vậy, trọng lượng “ton” cao thì giá thành của blank cũng cao. Blank carbon có trọng lượng “ton” càng cao thì càng mỏng, càng nhẹ và có lực xoắn cao. Tuy nhiên, chúng rất yếu để uốn cong và nếu cong quá mức thì chúng sẽ gãy. Còn blank thủy tinh thì rất mạnh và chúng cong xuống  rất tuyệt nhưng lại không có khả năng nâng cá.

Để khắc phục những hạn chế này, blank tổng hợp đã được nghiên cứu và phát triển. Blank tổng hợp được làm bằng cách kết hợp cả hai loại vật liệu thủy tinh và carbon. Blank tổng hợp thường có kết cấu gồm 03 lớp: lớp trong cùng là carbon, rồi đến lớp thủy tinh và cuối cùng là lớp carbon nằm mặt ngoài. Blank carbon tổng hợp này có sức mạnh của thủy tinh, có độ nhẹ và lực xoắn của carbon. Hầu hết cần câu ngày nay được chế tác theo cách này.

Sự cân bằng giữa thủy tinh và carbon là rất quan trọng, nếu blank có độ cân bằng sai, cần sẽ bị gãy, vỡ hoặc nặng nề. Nhiều người khi mua cần đều muốn biết về tỉ lệ vật liệu cũng như tải trọng của blank. Họ cũng thích loại blank thanh mảnh hơn vì chúng nhẹ và khó gãy. Một blank khó gãy là một blank có thể cong xuống được khi cá kéo nhưng khả năng nâng cá thì hạn chế. Tương tự vậy, blank cần mà không cong xuống sẽ bị gãy vì sức mạnh của cá. Blank có lực xoắn cao là loại blank khi cong xuống sẽ có khả năng đàn hồi trở lại. Blank mà cứ cong mãi là vì chúng có lực xoắn thấp. Điều khó khăn nhất trong chế tác blank cần là làm sao chúng vừa có lực xoắn cao mà không bị gãy.

Khi câu các loại cá dưới 10 kg, người thích cảm giác sẽ chọn loại cần cong vòng xuống để tận hưởng thú vui câu cá và để cho cần triệt tiêu sức mạnh của cá vì họ dùng dây mảnh. Nhưng nếu cá trên 20kg, lực xoắn của cần là vô cùng cần thiết để chiến thắng sức mạnh của cá và lôi nó trồi lên mặt. Cần câu dài thì chuyển động của mồi Jig dài hơn, hấp dẫn hơn nhưng bù lại việc “quật ngã” cá trở nên khó khăn hơn với người câu. Ngược lại, cần ngắn thì mồi Jig di chuyển ngắn hơn, ít hấp dẫn hơn nhưng bắt cá dễ dàng hơn.

Một blank cần GT tốt sẽ giữ được sự ổn định ngay sau khi quăng

Làm cần câu GT rất khó, chúng phải dài để cong xuống trôi chảy. Nếu nó không cong được êm xuôi, áp lực sẽ tập trung vào một khu vực và cần câu sẽ bị gãy. Do vậy, cần câu GT luôn được vuốt thon để có thể cong xuống ở nhiều vị trí khác nhau. Cần câu GT phải có khả năng dàn đều áp lực dọc theo blank cần. Đây là đặc điểm quan trọng nhất của cần câu GT. Khi quăng mồi ra, nếu blank cần GT không hoàn hảo, sự giật lùi sẽ xảy ra ngay khi quăng xong. Một blank cần GT tốt sẽ giữ được sự ổn định ngay sau khi quăng.

Muốn giương cao được cần gần như thẳng đứng thế này đòi hỏi blank cần phải rất khỏe,
lực xoắn rất tốt, độ cong và độ đàn hồi hoàn hảo

 

Cần câu GT luôn được vuốt thon để có thể cong xuống ở nhiều vị trí khác nhau

Cần câu GT luôn được vuốt thon để có thể cong xuống ở nhiều vị trí khác nhau

Cần câu GT phải có khả năng dàn đều áp lực dọc theo blank cần

 

Field tester Chris Teng chinh phục GT khổng lồ 62kg bằng cần Gipang Tide Lez
và mồi Shell Sharping Lure G2 Top tại Thánh Địa Oman thảng 3/2012

Trên thế giới còn có một loại vật liệu làm blank nữa là “Boron”. Boron là những tấm carbon có sợi tungsten trộn lẫn bên trong. Tungsten làm cho blank cần mạnh như thủy tinh nhưng vì Tungsten là kim loại nên làm cho blank cần rất nặng và không an toàn nếu bị gãy. Do vậy, boron được dùng làm chuôi cần.  

Nếu có cơ hội nhìn thấy blank cần khi chưa sơn, bạn sẽ thấy sợi carbon. Khoảng cách giữa các sợi carbon gọi là “pitch”, thường là 2mm. Nếu blank có pitch nhỏ hơn, ví dụ như 1mm, thì blank có lực xoắn mạnh hơn, cần sẽ nhẹ hơn nhưng giá thành cũng sẽ tăng gấp đôi. Sức mạnh của blank tùy thuộc vào việc blank được làm như thế nào, tùy thuộc vào số “ton” của carbon, vật liệu tổng hợp, số pitch. Tất cả cần câu đều có cùng số pitch từ chuôi đến ngọn, điều này giúp blank ít căng hơn. Thay đổi pitch trong blank sẽ tạo ra những điểm có áp lực cao, dễ làm cho blank bị gãy. Điều quan trọng nhất về blank cần không phải là trọng lượng của blank, mà là sự cân bằng của blank. Nếu blank có sự cân bằng tốt thì tùy vào mức độ áp lực mà blank cần sẽ cong xuống ở những vị trí khác nhau, từ ngọn - đến bụng – đến chuôi cần.  

Không khó để làm ra những blank cần khó gãy.

Không khó để chế tác một blank cần đơ cứng không cong.

Nhưng để tạo ra một blank có thể cong xuống mà không gãy rồi đàn hồi trở lại là không hề dễ dàng.

Các loại cần câu Jig của các hãng danh tiếng luôn làm được điều khó khăn này.

VietnamFishingReview