Câu cá Chẽm (Bài 10- Câu cá Vược bằng mồi nhựa dẻo- Part 5- Cách câu Shakey Jig )

Trang trướcTrang sau

Share: In nội dung Gửi email

Nhà xã hội học lừng danh người Đức Max Weber đã từng cho rằng chỉ ở Phương Tây mới có một nền khoa học có trình độ phát triển mà ngày nay chúng ta thừa nhận là giá trị. Mặc dù tư tưởng về triết học, âm nhạc, hội họa…có thể xuất hiện ở nhiều nơi khác nhưng chỉ ở Phương Tây, những điều đó mới có cơ sở khoa học thuần lý tính. Thật vậy, ngay cả trong bộ môn câu cá, chỉ cần dõi theo cách câu của các câu thủ Âu - Mỹ là đã có thể thấy rõ tính khoa học. Với họ, dường như câu cá không chỉ là một trò tiêu khiển mà còn là một công việc hết sức nghiêm túc, vì thế họ dùng tri thức khoa học để tổ chức cho công việc đó đạt kết quả cao nhất. Mùa nào thức nấy, hoàn cảnh nào đối sách nấy, ví như để bắt cho được những con cá vược trong những ngày chúng không thiết đến ăn uống; hoặc chỉ muốn ẩn mình khi gió lạnh về; thừa mứa thức ăn những ngày tròn trăng; hay rụt rè, hoảng sợ trong những ngày sinh đẻ…người ta đã sáng tạo ra một kỹ thuật câu gọi là Shakey Jig. Trong shakey Jig lại biến hóa ra các thủ thuật dragging (rê, kéo), shaking (lắc, giũ), hopping (nhảy từng bước ngắn) và swimming (lướt nhanh). Tùy vào từng tình huống cụ thể mà câu thủ có kinh nghiệm sẽ chọn dùng thủ thuật nào để có hiệu quả nhất, không tiên liệu, dự trù trước gì cả.

Câu cá không chỉ là một trò tiêu khiển mà còn là một công việc hết sức nghiêm túc

Dụng cụ câu:
Có thể sử dụng Jig Head ở bất kỳ kích thước nào mà mình muốn, chỉ cần đảm bảo rằng phần lưỡi phải là loại lưỡi kim loại mảnh vì câu với dây nhỏ, sẽ dễ lọt vào trong miệng cá hơn.

Về cơ bản, chọn Jig Head phụ thuộc vào điểm câu. Nếu dùng loại Jig Head 1/8 ounce thì ở mực nước 12 feet, Shakey Jig sẽ cắm ngay xuống đáy. Thông thường, nếu nước chỉ sâu khoảng 5 feet hoặc hơn chút ít, dùng Jig Head 3/16 ounce là phù hợp. Nếu có gió tạt hoặc câu nước sâu, dùng loại 3/8 ounce. Hãy chú ý độ nghiêng giữa Jig Head và thân lưỡi câu, có 2 loại 90 độ và 60 độ. Loại 60 độ có xu hướng nhấc mồi về phía trước hơn loại 90 độ, và Jig Head 90 độ thì tạo nhiều action hơn.

Dây mảnh là bắt buộc vì thường là câu nước trong, ngoài ra dây mảnh giúp mồi biểu diễn tốt hơn rất nhiều so với dây lớn, không thể làm cho một con mồi mảnh mai, yếu ớt như Worm run rẩy được với sợi dây 20lb, nó sẽ chỉ bay lên khỏi đáy và lao xuống. Dây fluorocarbon 6-8lb hoặc 10lb rất thường được chọn.

Cần câu Shaky Jig thường là loại spinning nhưng cũng có nhiều người vẫn câu bằng cần baicasting. Câu nước sâu thì chọn cần dài 6 feet , action MH (medium heavy). Cần MH cho biết thêm cảm giác về những gì đang xảy ra với mồi vì khi rung 1 Shaky Jig đang ở trên mặt đáy, rất khó cảm nhận được những cú đập mạnh. Khi nhận được phản ứng từ phía cá, câu thủ sẽ cảm thấy dây câu căng hơn, như thể Jig Head đang bị mắc vào đá vậy. Dùng cần MH sẽ dễ cảm nhận được hơn là loại M. Động tác lắc (cho mồi hoạt động) trong kỹ thuật câu này là lắc dây chứ không phải lắc mồi. Lắc dây nhẹ nhàng, vừa đủ để mồi lắc lư, ngọ nguậy, nếu lắc dây mạnh quá sẽ làm Jig Head di chuyển.

Mồi Worm mỏng, dài từ 4-6 inches là lý tưởng để tạo action trong nước trong. Về nguyên tắc, dùng mồi worm nhỏ sẽ nhạy cá hơn nhưng muốn câu cá lớn thì hãy dùng Worm lớn 6-7 inches, móc vào Jig head ¼ - 3/8 oz , dây câu 10-12lb

Mồi Worm mỏng, dài từ 4-6 inches là lý tưởng để tạo action trong nước trong

Về màu sắc, green pumpkin (màu bí xanh) luôn là loại màu được chọn trong kỹ thuật câu này, nhưng cũng nên thử nhiều loại màu cho đến khi tìm ra những gì tốt nhất và phù hợp với loại nước thường câu.

Cách câu:
Từ những ngày đầu Thu, tiết trời se lạnh, nhiệt độ nước dần xuống thấp thì câu Vược cũng trở nên khó khăn, cá không buồn đi lang thang kiếm ăn nữa. Cá vược không chỉ lười biếng khi thời tiết trở lạnh, thời điểm Vược thay đổi “tâm sinh lý”, chuyển từ lứa tuổi “trẻ nít” sang thành niên cũng vậy, hoặc khi chúng đang trong kỳ sinh sản, khi đó chúng rất nhát, luôn tỏ ra nghi ngờ tất cả và không đuổi theo mồi. Những lúc này, mồi Shaky Jig trở nên rất hiệu nghiệm. Tuy nhiên, Shaky Jig không phải là một kỹ thuật câu ứng dụng được trong bất kỳ điều kiện nào, về cơ bản nước không được quá bẩn, có độ sâu từ 15 feet trở lên. Câu thủ phải biết chắc điểm câu đó có cá Vược vì khó mà bao thầu hết cả khu vực bằng mồi này. Các câu thủ Âu - Mỹ thường búng mồi vào các trụ cầu trong bến cảng; quanh các vách đá dựng đứng; những khu vực hình cung, cong xuống sát đáy; các nhánh sông con hoặc một vũng nhỏ nào đó. Họ sử dụng máy tầm ngư để xác định vị trí của cá, rồi quăng mồi Shakey Jig xuống nước, để cho nó nằm đó chốc lát, sau đó thì rê, kéo nó (drag); làm cho nó run rẩy, lắc lư (shake); làm cho nó nhảy (hop); di chuyển chậm hay lướt nhanh trên mặt đáy (swim) hoặc bất kỳ điều gì tốt nhất với mồi Worm mà không cần phải có kế hoạch trước gì cả.

Kỹ thuật shake (lắc giũ, mồi) trong kiểu câu shaky jig
Sử dụng loại mồi worm rà đáy (xem bài 7,8).

Hầu như nhãn hiệu Worm nào cũng đều sẽ lúc lắc, lay động, uốn lượn một mức độ nào đó ở thời điểm bắt đầu rơi xuống đáy. Khi mồi Worm theo Jig Head chạm đáy, nó thường dừng lại đột ngột, phần đuôi vẫn tiếp tục xô tới cho dù đầu mồi đã chạm đáy và ngừng lại, hành động này tương tự một con mồi đang bị choáng do cú rơi, chạm mạnh vào đáy hồ. Hãy để cho Shakey Jig nằm đó trong chốc lát (như thể bị bất tỉnh), thường sẽ có sự cướp mồi vào lúc này.

Vì Jig Head có hình dạng như hạt đậu cắt đôi nên nó sẽ giữ cho mồi Worm cắm “mũi” xuống đáy và không bị vướng. Rất thường thấy Jig Head sẽ dựng mồi Worm lên sau khi bị “bất tỉnh nhân sự”, sau đó là một số chuyển động của thân Worm khi mồi gập nửa thân trên hay từ từ nằm xuống. Tiến trình hành động của Shakey Jig được diễn tả như sau: rũ rượi, cong queo lúc mới rơi xuống; rồi xuất hiện sự co giật, bấn loạn khi chạm đáy; sau đó đứng lên và lật úp sang một bên sau một khoảng ngưng tạm thời; Trong thời khắc đó, nếu có cuộc chiến xảy ra, người câu chỉ việc đóng lưỡi và quay máy thu dây bắt cá. Nếu không có cuộc cướp mồi nào xảy ra trong khoảng thời gian mồi vừa rơi xuống, hãy thu dây nhấc mồi lên rồi thả cho rơi xuống; sau đó giật, rung cho mồi run rẩy, lắc lư, ngọ nguậy…

Khi thu dây chắc tay mồi Worm có xu hướng cong gập lại và sẽ lướt nhanh khi thu dây ở tốc độ trung bình. Trong lúc thu dây để đưa mồi Worm trở lại, câu thủ có thể ném ra và giật; cho mồi bật lên; rồi tạm ngừng… giống như khi thực hiện với mồi nhựa cứng, Jig Head sẽ tạo cho mồi Worm có hành động như mồi Jerkbait (một loại mồi chuyên câu vược bằng nhựa cứng và cũng có kỹ thuật câu riêng). Thủ thuật lắc, giũ một Shakey Jig là không thể lập kế hoạch trước và cũng không lặp đi lặp lại. Tuy không được thiết kế quá cầu kỳ, công phu, có khả năng hoạt động lặp đi lập lại giống mồi thân rộng, lắc lư Crankbait hay như loại mồi phóng nhanh Jerkbait nhưng điều làm cho Shakey Jig thật sự “vĩ đại” là đánh lừa được con cá rằng nó là động vật sống nhờ sự sinh động và tự nhiên trong hành động của mình.

Thật ra câu Shakey Jig rất khác với các kiểu câu mồi nhử thông thường, tên là Shakey (lấy từ chữ “Shake” nghĩa là lắc, giũ), nhưng xin đừng để cái tên đó đánh lừa, rất nhiều người ngộ nhận để rồi lắc mồi lia lịa ngay từ khi mới tung mồi xuống nước. Nhiều hướng dẫn viên cho rằng đừng bao giờ thực hiện cùng 1 cách thức đến 2 lần, chỉ cần thả rơi xuống, cho nó nằm trên mặt đáy một chút rồi sau đó mới thực hiện các hành động tiếp theo. Lúc mồi bắt đầu rơi xuống và ngừng lại là lắc mạnh, sau đó bất ngờ làm cho mồi lắc lư, ngọ nguậy mỗi lúc một tăng, bùng nổ thật nhanh trước khi tiến hành một chuỗi các hành động trượt, lướt đi một cách chậm rãi giống như mồi sống vẫn thường làm. “Hãy nghĩ về nó theo cách này: Một chú chó giữ nhà thận trọng không thể không sủa vào người lạ, nó sẽ không từ bỏ nhiệm vụ của mình cho dù người đó lắc lư hay yên lặng. Tương tự như vậy, một con cá Vược sẽ táp mồi Worm một cách tự nhiên mà không cần quan tâm là con Worm đó có run rẩy hay không, do vậy đừng lo lắng nếu bạn chưa biết cách làm cho mồi lắc lư đúng kiểu hoặc bạn đã cố gắng lắc mà vẫn không rung mồi”, Tom Mann Jr, một câu thủ thượng thặng đã trả lời như vậy trên một tạp chí câu cá của Mỹ. Ông cho biết mình lắc mồi Worm ở giai đạn nó đung đưa, lúc lắc hướng xuống đáy. Ông lại lắc mồi khi nó đã “tỉnh” lại và ở hành động tiếp theo. Khi câu cá Vược miệng nhỏ (smallmouth) thì ông không lắc mà kéo mồi trượt trên mặt đáy; còn câu Vược đốm và Vược miệng lớn (largemouth) thì lắc mạnh và giật cho mồi nhảy trên đáy… Như vậy, tùy theo loại cá, tùy theo địa hình để có thể áp dụng nhiều phong cách khác nhau.  

Những mô tả trên đây là cách tốt nhất để câu Shakey Jig theo phong cách shake (lắc mồi) lúc nó vừa rơi xuống đáy và khi kéo mồi lên rồi thả xuống lại. Hãy cố gắng tối đa hóa hoặc tạo thuận lợi cho Jig Head thực hiện rung lắc, vì vậy hãy chú ý lúc thả rơi nó, kéo lên và thả rơi xuống trở lại hoặc thu dây… tất cả là nhằm mục đích để cho Jig Head rung, lắc mồi worm. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng bất kỳ chiến thuật nào ví dụ như lắc cần khi mồi rơi, lắc mồi khi nó trên đáy hay kéo mồi mà không giật.

Kỹ thuật Shake đã được chứng minh rất hiệu quả. Tuy nhiên nếu một câu thủ biết khi nào thì nên thực hiện và thực hiện ở đâu thì sẽ đạt được kết quả cao nhất. Nhiều nghiên cứu cho thấy suy nghĩ và hành động của con người và con cá đôi lúc rất giống nhau, ví dụ trong một lớp học, có những đứa trẻ rất thích bắt nạt bạn cùng lớp, chúng làm bất kỳ điều gì miễn chọc tức được bạn. Không gì tệ bằng việc bị một người bạn đồng niên thường xuyên chỉ ngón trỏ vào mặt mà miệng thì leo lẻo “tôi có làm gì đâu? chẳng đụng chạm gì vào bạn cả”. Mấy ai chịu đựng nổi điều đó lâu, “lành như đất” thì cũng phải phản kháng cho dù chỉ là gạt tay hắn ra, không cho hắn “xỉa” vào mặt mình nữa. Rung, lắc hay giũ Shaky Jig là kích động một cuộc chiến trong câu cá tương tự như cảnh huống vừa nêu. Nếu bạn lắc, giũ để làm cho con mồi lắc lư, ngọ nguậy ngay trước mặt 1 con cá Vược đủ lâu, chắc chắn nó sẽ nổi điên và táp gọn. Do vậy, phương pháp Shake mồi Shaky Jig là phương pháp câu hiệu quả nhất nếu biết rõ cá ở khu vực nào. Hãy xác định vị trí của cá bằng máy dò hoặc dùng các loại mồi (Crankbait chẳng hạn) để dụ chúng lộ diện. Rồi dùng cách lắc, giũ Shakey Jig trước “mũi” chúng sẽ khiến chúng nổi điên, chúng sẽ táp mồi cho dù không đói, không buồn ăn hoặc quá thận trọng.

Nếu cá chậm ăn, đừng ngại đổi màu hoặc kích thước mồi, đôi khi mồi nhỏ cũng tạo ra sự khác biệt lớn. Chỉ cần nhớ rằng sử dụng mồi nhỏ thì giật đầu cần phải hết sức khôn khéo, hãy để cho mồi thực hiện phần việc của chúng là quyến rũ con cá, đừng làm quá có thể khiến cho cá lớn sợ hãi.

Kỹ thuật “hop”(nhảy từng bước ngắn)
Có sự khác biệt lớn giữa hành động lắc, giũ một Shaky Jig để làm nó run rẩy, ngo ngoe với việc giật cho nó nhảy từng bước ngắn từ nơi này sang nơi khác. Làm khác đi những gì đã từng làm trong cách trình diễn con mồi thường đem tới nhiều cú táp hơn, bắt được nhiều cá lớn hơn kể cả những loại cá ranh ma, sung sức nhất.

Những ngày trăng tròn, việc câu cá vào ban ngày thường gặp khó khăn vì cá đã ăn suốt cả đêm dài nên không tích cực tìm mồi nữa. Trong thời gian này, nếu nhận thấy vược có chút chậm chạp, uể oải, phương pháp giật cho mồi nhảy có thể tạo ra phản ứng táp mồi. Các loại mồi to lớn, oai vệ hơn chưa chắc đã làm được. Vì vào ngày tròn trăng, nếu cá vược phớt lờ, thờ ơ việc ăn uống vào ban ngày thì tôm lại gia tăng hoạt động. Dưới ánh trăng, loài tôm như được giải thoát khỏi sự tăm tối, ẩm thấp. Trong niềm sung sướng tột cùng, chúng nhảy tanh tách quanh các tảng đá để tìm mồi. Mỗi khi chúng lao tới, va mạnh vào cái gì đó sẽ phát ra những tiếng lách tách rất đặc biệt, thứ âm thanh khác lạ, không thể lẫn có sức mê hoặc cá vược lớn lạ lùng. Người thạo câu sẽ biết cách làm cho Shaky Jig nhảy quanh các lùm, bụi, quanh các tảng đá, khiến nó phát ra các âm thanh giả hòng đánh lừa những con cá mất cảnh giác. Bắt đầu bằng việc đưa đọt cần về hướng 3 giờ rồi giật mạnh lên hướng 1 giờ để kích động phản ứng của cá. Không nhất thiết phải cho Shaky Jig nhảy hết tốc lực, tôm không phải là một vận động viên nhảy cao vì thế không nên làm cho mồi nhảy quá xông xáo có thể lộ ra sự bất thường. Trong kiểu trình diễn này phải chú ý dây câu vì không có gì nhanh bằng việc mất một con cá khi nâng đầu cần lên ở thời điểm con cá đã có Shaky Jig trong miệng. Hạn chế điều này bằng cách để cho mồi rơi khi dây đang chùng 1 nửa, cùng lúc theo dõi xem dây có giật nẩy lên hay không, nếu nhận thấy có sự chuyển động trên dây chùng, hãy đóng lưỡi ngay lập tức.

Kỹ thuật Swim (lướt nhanh)
Vào những ngày trời trong, nắng gay gắt, thay vì tìm chỗ tránh nắng, cá vược thường có xu hướng ra ngoài, kiếm ăn quanh các lùm bụi. Lúc này, câu thủ có kinh nghiệm cũng sẽ cho mồi xuất hiện ở nhiều nơi. 

Sử dụng mồi Shakey Swim Jig. Lướt nhanh, run rẩy, lắc lư – không sát đáy – là tất cả những gì mà một Shakey Swim Jig sẽ thể hiện.

Các dạng mồi Shakey Swim Jig

Shakey Swim Jig được thiết kế để lướt nhanh hoặc nảy lên trên mặt đáy, chinh phục cá ở bất kỳ nơi nào từ ngay dưới mặt nước đến trên mặt đáy chút ít, cụ thể như sau:

Ngay dưới mặt nước
Lướt mồi gần mặt nước, trong khu nước thoáng. Cũng có thể rê Shakey Swim Jig lướt qua thảm thực vật nổi gần mặt nước hoặc bơi trên rong tảo ngầm mọc dưới đáy. Móc mồi theo kiểu “Expose” (xem bài trước).

Giữa cột nước
Câu thủ Nhật gọi chiến thuật điều khiển Shakey Swim Jig bơi lửng thững, lướt qua những con cá Vược đang lang thang ở tầng nước giữa là “Mid-strolling”. Chiến thuật này có nguồn gốc từ Nhật Bản, theo đó người câu sẽ quăng mồi ra và lắc đầu cần chậm rãi, nhẹ nhàng từng chút một, cho phép mồi lên – xuống trong mực sâu từ 3-15 feet ở khu vực giữa cột nước. Tốc độ thu dây có thể từ 0 (chỉ để cho mồi tung mình trở lại phía người câu mà không quay máy) đến bất kỳ tốc độ quay nào cần thiết theo mức sâu yêu cầu. Ví dụ để duy trì cho mồi ở mực sâu 15 feet thì nên quay máy thật chậm. Trong quá trình thu dây, có xen kẽ những khoảng dừng ngắn, việc dừng lại không chỉ giúp Shakey Jig tránh được việc trồi lên quá cao mà còn nâng được tỉ lệ cá tấn công mồi. Trong lúc ngừng quay máy, Shakey Jig sẽ đảo ngược tiến trình, thay vì lên cao thì nó sẽ xuống thấp hơn. Khi quay máy trở lại, Jig sẽ trồi lên lại. Tiến trình lên-xuống có xen kẽ khoảng ngừng ngắn có tác dụng kích động một cuộc chiến hết sức tự nhiên.

Vì vậy, cần phải quay máy chậm hơn xen kẽ những khoảng ngừng ngắn để duy trì một cuộc dạo chơi ở mức sâu. Còn nếu muốn biểu diễn ở mức cao hơn (5 feet) thì quay máy nhanh hơn chút xíu. Trong quá trình thu dây, câu thủ Nhật Bản thường rung, lắc giũ mồi - chiếm khoảng 75% trong tổng thời gian thu dây, 25% còn lại dành cho việc cân bằng khoảng cách lúc tạm dừng, khi mồi rơi hay lướt từ từ.  

Kỹ thuật “mid-strolling” tỏ ra xuất sắc trong điều kiện câu gặp khó khăn do cá chậm ăn hoặc bất kỳ khi nào cá bơi lang thang ở giữa cột nước.

Gần đáy
Điều khiển Shakey Swim Jig lướt chậm ở khu vực gần đáy. Rất nhiều lần cá Vược không chịu nổi lên. Thủ thuật lướt chậm mồi một cách nhẫn nại thường được sử dụng khi câu ở tầng nước giữa hoặc câu bề mặt đã thất bại. Hãy để cho Shaky Swim Jig bám trụ trên mặt đáy, nếu không được như vậy, hãy đổi qua dùng loại Jig Head nặng hơn hoặc thu dây chậm hơn sẽ cải thiện được tình hình. Phải hết sức cảnh giác và tinh ý để tăng khả năng phát hiện các cú chạm mồi. Trong quá trình đóng lưỡi, hãy quay máy đều tay cho đến khi cảm thấy cá. Nếu được, tránh chùng dây.

Kết luận:
Xu hướng đổi mới là tất yếu trong thế giới câu cá. Cần, máy, mồi nhử, dây, túi câu, tàu câu, động cơ, rơ- móc, thiết bị định vị, dò cá, thẻo câu… liên tục được cải tiến ngày một tốt hơn. Thế nhưng, trong tất cả những thứ vừa nêu, duy nhất chỉ có mồi nhử là được cá quan tâm đến. Con cá cân nhắc, suy xét mồi một mình rồi trao lại phần thưởng cho người câu giỏi, người luôn biết cách làm cho một con mồi vô tri, vô giác biết biến hóa, rủ rê, lôi kéo con cá theo cách mà nó hài lòng nhất, tin tưởng nhất. Có điều, nếu câu thủ “diễn” khéo quá, hiệu quả quá, thường xuyên quá sẽ khiến cho con cá thật phải dè chừng, sinh ra tâm lý đề kháng mọi thứ. Những phân tích, nhận định đó chưa hẳn đã đúng nhưng cũng khiến cho nhiều câu thủ phải suy nghĩ, điều này cũng giúp giải thích xu hướng thích sắm đồ câu mới, mồi mới, thử nghiệm kỹ thuật câu mới ở câu thủ chuyên câu Vược. Rất nhiều lần ta ngạc nhiên vì sao một loại mồi mới lại khiến Vược thích đến thế, một cách rê mồi trái khoáy, mới lạ nào đó lại hiệu nghiệm đến thế! đó có thể là vì con cá chưa bao giờ nếm trải điều này trước đó nên không cần do dự gì cả.

Vậy vấn đề đặt ra là chúng ta có cần thiết phải theo đuổi kiểu câu Shakey Jig này không khi mà ta vẫn đang câu vược rất hiệu quả? Tại sao có quá nhiều câu thủ hạng sao chỉ dùng Shakey Jig để chiến thắng mà không phải là kỹ thuật nào khác?  Câu trả lời chính là: mồi mới, chiến thuật mới cần thiết cho sự thành công. Hãy thay đổi tư duy! Shakey Jig không phải là một loại mồi tạo ra sự ham muốn nơi cá, nó là sự cách tân!

VietnamFishingReview

Bài viết liên quan:
- Câu cá Vược bằng mồi nhựa dẻo - Part 4 - Shakey Jig, kỹ thuật câu đậm tính bác học