Học được gì trong cách câu ao, hồ của người Mỹ?

Jul 19, 2013 10:39:28

Số liệu thống kê của hiệp hội câu cá thể thao Mỹ cho thấy có khoảng 50 triệu người tham gia câu cá giải trí trên toàn nước Mỹ, con số này còn lớn hơn số người chơi Tennis và Golf ở Mỹ cộng lại. California, Florida và Texas là những bang có số lượng câu thủ nhiều nhất. Câu cá mang đến cho Nước Mỹ trên 100 tỷ đô la mỗi năm.

Người Mỹ sống rất khoa học và thực tế, cốt cách đó cũng thể hiện rất rõ khi đi câu. Dù là câu ở ao hồ địa phương, họ đều tìm hiểu rất kỹ về điểm câu, các loại cá sinh sống cùng đặc tính sinh học của chúng, theo một cách rất đơn giản: Hỏi nhân viên bán hàng ở cửa hàng bán mồi câu trong khu vực.

“Chiến thuật” phù hợp được thiết lập dựa vào những gì đã tìm hiểu. Nếu hồ có cho thuê thuyền, họ sẽ sử dụng dịch vụ này vì câu ở những hồ rộng lớn, ngồi thuyền có lợi thế hơn ở trên bờ rất nhiều. Tất cả các thiết bị câu được mang lên thuyền. Câu thủ cho thuyền di chuyển quanh hồ theo lịch trình có tính toán, tìm kiếm và thử vận may ở những nơi mà cá có khả năng ẩn náu, nếu thất bại thì chuyển sang điểm khác. Ngồi trên thuyền, câu thủ có thể quăng mồi đến nhiều điểm lý tưởng mà bình thường khó tiếp cận được từ trên bờ.

Câu ao hồ bằng thuyền, câu thủ Mỹ thường chọn ba kiểu câu Still, Trolling và casting

Câu Still
Sử dụng bất kỳ loại dụng cụ câu nào kể cả câu bằng tay với dây, nhưng phổ biến nhất vẫn là dụng cụ ‘baicaster’ (cần, máy ngang). Một vài người thích dùng cần câu Fly với máy baicaster, người khác thì chuộng cần, máy câu Fly chuyên dụng với dây câu Fly cũ, họ không dùng dây Fly mới khi câu Still vì chúng sẽ rất chóng úng nước.

Cho dù sử dụng loại thiết bị câu nào thì vẫn phải dùng đến phao hay bobber. Phao được chế tạo để nổi trên mặt nước, làm bằng chất liệu bần, gỗ Balsa, lông nhím hoặc nhựa rỗng. Cột phao bên trên lưỡi câu, ở vị trí nào là tùy thuộc vào độ sâu tại điểm câu. Nếu muốn mồi xuống sâu hơn, nằm sát trên mặt đáy, họ nối chì sinker nhỏ vào dây trục và thả cho đến khi chì chạm đáy, kéo lên khoảng 3,5 cm và cột phao tại điểm đó. Tiếp tục lấy dây ra, loại bỏ chì và nối lưỡi câu vào cuối dây. Thả lại dây có móc mồi câu xuống nước để câu loại cá cách đáy 3,5cm.

Dùng kiểu cột lưỡi ‘snelled hook’ để cột lưỡi câu với dây ngọn nylon dài 3,5cm. Họ luôn chọn dây ngọn yếu hơn dây trục để có thể giật đứt trong trường hợp bị rối.

Một miếng chì split shot (loại chì tròn, nhỏ) kẹp vào dây ngọn dài 15cm bên trên mồi sẽ giữ dây ở đúng vị trí. Câu khi nước chảy mạnh thì dùng nhiều chì. Nếu dây vẫn nổi lên, không dùng chì split shot nữa mà dùng chì sinker nặng hơn. Trong hộp dụng cụ của thợ câu luôn có sẵn các loại chì, phao, lưỡi, dây đủ size để sử dụng phù hợp với nhiều tình huống.

Câu Still đơn giản và rất hợp ở ao, hồ, người mới tham gia cũng dễ thuộc cách câu. Khi đã sẳn sàng, người câu chỉ cần quăng mồi ra (không cần quăng quá xa) và ngồi chờ. Quan trọng là phải biết cách nhận biết dấu hiệu thay đổi của phao. Nếu phao chỉ lắc nhẹ mà không hụp xuống, có thể là do mồi sống gây ra hoặc cá nhỏ đến rỉa mồi. Nhưng nếu bị dìm xuống đột ngột thì chắc chắn có cái gì đó lớn hơn ở phía sau tác động. Đây là một kinh nghiệm rất hữu ích về thói quen táp mồi của cá. Hầu hết cá săn mồi lớn sẽ tấn công mồi rất mạnh, kể cả cá Pan (từ dùng để chỉ các loại cá nhỏ nằm gọn trong chảo khi chế biến nhưng đủ lớn để được câu hợp pháp tại Mỹ).

Một loại cá Pan

Ngay sau khi phao đi xuống, câu thủ đóng lưỡi câu bằng cách nâng đầu cần một cách dứt khoát, nhanh chóng rồi mới quay máy thu dây. Nếu cần và máy câu bị căng cứng quá mức, họ nhã bớt lực hãm cho đến khi dây câu vừa đủ độ căng. Điều này sẽ làm cho cá chóng mệt và dễ dàng đưa cá vào bờ. Lúc bấy giờ, con cá đang cố gắng giằng co, cố gắng chống chọi với sức mạnh của cần câu. Trong cuộc chạy đua tranh sống này, chúng không thể nhân nhượng do vậy luôn luôn cân nhắc các động tác để tránh sẩy cá.

Cá Bass (cùng họ với cá Chẽm) thì lại khác, Bass tấn công mồi rất mạnh, giữ mồi trong miệng một lúc rồi mới nuốt. Những gã Bass “láu cá” tóm gọn con mồi ở một nơi nhưng lại nuốt mồi ở chỗ khác (táp xong là chuyển vị trí ngay). Câu thủ chuyên câu cá Bass không bao giờ phạm sai lầm là đóng lưỡi câu ngay khi thấy bobber hoặc phao đi xuống. Họ tuân thủ cách thức cổ điển của các nhiếp ảnh gia là đếm chậm từ 1-10 rồi đóng lưỡi câu.

cá Bass

Hầu hết các loài cá đều đi kiếm ăn lúc sáng sớm và chiều tối, chúng thích nước mát vì nước mát chứa nhiều ô xy hơn nước ấm. Cá Walleyed Pike, Bass, Pan Fish đều bị bắt ở tầng đáy vào những trưa mùa hè. Pickerel và Pike không đi ăn theo đàn, chúng nằm chờ, bất động cho đến khi một con cá nhỏ đi ngang qua. Rồi nhanh như chớp, chúng lao ra khỏi chỗ trú và khóa chặt bộ hàm cứng khỏe vào con mồi. Những loại cá này cũng rất thích nước nông và thường được tìm thấy trong bụi cây, cỏ dại...

Cá Walleyed Pike "sa lưới" mồi giả

Một số loại cá Pan như Perch, Sunfish, Bluegill và Crappy thường đi theo đàn, nếu tóm được một con thì chắc chắn sẽ bắt được những con khác với điều kiện là đàn không chuyển đi. Trong những tình huống như vậy, các câu thủ nhiều “chiêu trò” hành động rất sáng suốt, họ bắt cho được một con trước và sử dụng con cá này như một dấu hiệu trực tiếp thông báo nơi ở của cả đàn, bằng cách lấy một sợi dây dài xỏ một đầu dây qua môi cá, đầu kia cột vào một khoanh lớn gỗ balsa (loại gỗ dùng làm phao), một phao bần lớn hoặc một quả bóng đồ chơi bơm phồng. Thả cho cá trở về đàn. Con cá vô tình làm “tay trong” sẽ kịp thời thông báo vị trí chính xác của cả đàn, cả những nơi mà chúng sẽ đến. Theo sát con cá, câu thủ sẽ bắt được toàn bộ.

Trolling
Trên một chiếc thuyền lướt chậm, mồi thật hay mồi giả được kéo theo thuyền đang chạy ở một khoảng cách từ 1.75 – 2.4m. Cách tốt nhất là câu thủ ngồi đối diện với đuôi thuyền và người khác cầm chèo. Giữ cho đầu ngọn cần nghiêng một góc 45 độ so với mặt nước. Nếu câu thủ tự chèo thuyền thì đặt cần câu ở đuôi thuyền sao cho ngọn cần nhô ra bên trên gờ phía sau của thuyền. Luôn khóa chốt trả ngược của máy câu để ngăn dây tuôn ra khi thuyền trôi. Chú ý đầu cần vì cá có thể tấn công bất kỳ lúc nào. Nếu đầu cần cong đột ngột, ngừng chèo ngay lập tức, chộp lấy cần câu và đóng lưỡi nhưng không giật quá mạnh vì có thể bị mắc kẹt do các chướng ngại vật ở dưới nước. Nói vậy thôi chứ không cần quá lo lắng vì cần câu sẽ báo cho biết điều gì thật sự xảy ra, nếu là một con cá, cần câu sẽ trở nên rất sống động trong tay câu thủ.

Câu Trolling phải dùng loại cần cứng. Nếu sử dụng cần dịu quá sẽ dễ bị sẩy cá do cần không đủ sức đóng lưỡi vào hàm cá. Trong kiểu câu Trolling, con cá sẽ tự móc vào lưỡi câu nhưng cần câu cũng không vì thế mà không đạt chuẩn theo yêu cầu.

Casting
Lấy ý tưởng từ việc bắt được cá khi con mồi giả đang chuyển động nên các thao tác chỉ tập trung vào việc quăng mồi ra xa (vào khu vực mục tiêu) và quay thu dây kéo mồi vào. Bất kì loại mồi giả nào, kể cả loại mồi giả câu trolling, đều có thể dùng câu casting nhưng cách điều khiển mồi hoạt động hoàn toàn khác. Trong Trolling, mồi di chuyển với một tốc độ hầu như không đổi, còn câu casting, câu thủ phải thực hiện mọi cách thức, mọi tốc độ để con mồi giả có đất diễn hòng đạt được ý đồ.

Người mới vào nghề thường cho rằng may mắn là điều cốt yếu trong câu cá. Cũng khó mà không nghĩ như vậy khi có những tình huống hai câu thủ ngồi cạnh nhau nhưng người này thì bắt được cá còn người kia thì không. Thực ra, may mắn chỉ là một phần nhỏ, bí quyết mới là quan trọng.

Hãy giả định rằng, vào một ngày nóng, cá Bass chạy xuống trú ở khu nước sâu. Câu thủ, tạm gọi là người “ kém may mắn”, sử dụng mồi giả nổi, quăng ra và kéo thu vào với tốc độ rất nhanh, cứ như là máy vậy. Các đồng nghiệp khác dùng loại mồi lặn sâu, rê kéo chậm rãi. Con mồi di chuyển một cách do dự, ngập ngừng, rón rén… Anh ta đang thực hiện một việc rất quan trọng là mang mồi xuống cho cá thay vì cố gắng lôi chúng lên điểm mà mình lựa chọn. Đây cũng là hai vấn đề cốt lõi của kiểu câu casting là quăng mồi đến đúng độ sâu và đưa cá vào thế phải chiến đấu.
Chẳng ai có thể biết nổi những gì đang diễn ra trong tâm trí của một con cá nên tốt nhất là thực thi mọi biện pháp để rút tỉa cho mình một bí quyết riêng.

Câu thủ Mỹ thường dùng mồi Plug để câu cá Bass. Plug là loại mồi giả nối nhiều đoạn, mô phỏng trạng thái vật vờ của cá thật khi bị thương nặng. Mồi giả plug được thiết kế để bắt cá ở nhiều độ sâu khác nhau. Loại 'surface' hay ‘top running’ sẽ nổi. Nhiều loại plug có action rất ầm ĩ , tung tăng, giật lắc khi rê kéo, chính điều này sẽ thu hút con cá đặc biệt là lúc sáng sớm hoặc chiếu tối khi chúng vào vùng nước nông tìm mồi. Mồi ‘Shallow-running plugs’ được dùng cho câu cá bên dưới bề mặt chỉ chút ít, loại mồi khác đi sâu hơn, kéo thu dây chậm sẽ giữ chúng ở bên dưới, muốn chúng bơi lên cao hơn thì thu dây nhanh hơn.

Câu mồi giả phải dùng trí tưởng tượng khi điều khiển mồi. Một tay câu thiện nghệ có thể khiến cho con mồi giả lao nhanh như mũi tên hay đau đớn, vật vã, thương tật... bằng cách thay đổi cách rê kéo. Muốn làm được điều đó, thay vì quay máy một cách ổn định, họ để cho mồi chúi xuống một chút sau đó quay máy thu dây. Dừng lại, quay máy rồi dừng lại, đồng thời cùng lúc nhấc đầu cần lên - xuống, vừa lập đi lặp lại hành động này vừa theo dõi con mồi. Dễ dàng nhận thấy rằng mỗi một hành động của mồi đều chinh phục được cá ở một thời điểm cụ thể.

Câu mồi sống cũng vậy, câu thủ cũng cần phải thay đổi chiến thuật thường xuyên. Trong câu cá, không thể đóng khung bằng một vài phương pháp. Luôn thử nghiệm nhiều cách cho đến khi nào chinh phục được cá, đó cũng là điều thú vị của trò chơi này.

Những “điểm nóng” trong các ao, hồ

Ai đi câu cũng quen thuộc với một ao, hồ nào đó và biết điểm nào tốt nhất, tốt vừa, không tốt … trong hồ. Vậy điều gì làm cho một nơi trở thành “ điểm nóng”?
Khó thể có câu trả lời chính xác cho vấn đề muôn thuở này. Bản năng tự bảo vệ dường như phát triển rất cao trong tất cả các sinh vật sống trong hoang dã, và cá cũng vậy. Chúng thích các lùm, bụi nơi có thể giúp ngụy trang, trốn tránh sự truy sát của kẻ thù. Chúng phát triển màu sắc để có thể lẫn vào bất kỳ màu nền nào mà chúng bơi trong đó. Điều này giải thích vì sao có sự khác biệt lớn về màu sắc giữa các loại cá cùng họ, ví như không phải tất cả các loại cá Bass câu được đều giống nhau. Bass sống trong hồ có đáy sáng màu khá nhạt, còn cá Bass sống trong đáy tối lưng sậm hơn nhiều. Ngoài ra cũng có nhiều thay đổi trong màu sắc tự nhiên của cá.

Cá là loài sinh vật của thói quen, khi chúng trưởng thành và lớn hơn, chúng phát triển mức tiêu thụ thức ăn nhưng thói quen tìm mồi thì không thay đổi. Cá cùng họ, cùng loài được tìm thấy quanh những nơi tương tự ngày này qua ngày khác, cho dù bơi đi xa mấy cũng quay về chốn cũ. Nhiều tay câu lão làng biết rõ có ít nhất một con thủy quái già nua ẩn nấp quanh một địa điểm cũ mà chúng ưa thích.

Có những điều kiện nhất định theo đó mà cá muốn cư ngụ. Loại cá Bass miệng nhỏ thích nước trong và lạnh. Các câu thủ đi tìm cá Bass miệng nhỏ xung quanh thành đá, sâu xuống dưới; các vùng nước cạn và đáy đá, ở nơi này thường có nhiều tôm sinh sống mà Tôm là món ăn ưa thích của bất kỳ loại cá Bass nào. Có thể câu Bass với hầu hết các loại mồi như sâu, cá tuế, nhái, loại mồi giả Rind lure, Spinner, Bait combination và mồi thìa.

Cá Bass miệng lớn hoàn toàn không kén chọn nhiệt độ nước. Chúng phát triển nhanh ở bất kỳ loại nước nào, trong - lạnh hay ấm- đục. Chúng lặn sâu trong các lỗ hõm suốt cả ngày và chỉ trườn ra ngoài đến gần bờ vào ban đêm. Người câu ngồi trên thuyền, quăng mồi về phía bờ. Nếu là tay quăng “tầm cỡ” sẽ thả mồi đúng trên vết nước tóe ra do cá quẫy, khi đó chưa kịp treo mũ lên đã tóm được. Mồi cho cá Bass miệng lớn là bất kỳ loại gì nghĩ đến trong đầu. Dùng mồi giả plugs, spoon hay bass bugs. Loại mồi plug bề mặt gây náo động thường được dùng để câu đêm.

cá Bass cũng thích nơi trú ẩn được tạo bởi các vật thể khác. Câu thủ quăng mồi vào bên cạnh bến tàu, phần nhô ra ở bờ sông hoặc bãi đá… là câu được cá. Thả mồi giả vào trong mọi ngóc ngách mà cá có thể lẩn trốn, để cho mồi giả hoạt động ngang qua các gốc cây già, không bỏ qua các gốc cây, bụi cỏ chìm trong nước.

Cá Pickerel và Pike không sống theo bầy đàn, chúng như những con sói đơn độc, săn bắt và hưởng thụ một mình. Chúng thích những chỗ ẩn náu được tạo bỡi thảm cỏ và những khúc cây chìm trong nước. Người câu kéo mồi qua những khu vực này, để cho mồi hoạt động thật gần. Câu casting thì sử dụng loại lưỡi có song hồng (chống vướng) để thâm nhập vào "nhà" của cá. Quăng mồi vào cỏ rồi rê mồi về thật nhanh, cá sẽ lao vào tấn công mồi như “vũ bão” và tự mắc lưỡi sâu. Cả hai loại cá Pickerel và Pike đều có răng, tháo lưỡi ra phải cẩn thận.

Walleyed pike thường được tìm thấy trên khu nước trong, đáy sỏi. Chúng thích nước lạnh và lặn sâu cả ngày. Cách tốt nhất là lôi chúng lên bằng kỹ thuật câu still, dùng loại mồi trùn đêm và phao. Vào ban đêm, Walleyes thường di chuyển ra khu nước nông và ăn mồi cá tuế (minnow)

Cá Pan như Sunfish, Bluegills, crappies, Rock Bass và Perch là những loại cá mà các tay câu thể thao cực kỳ ưa thích. Họ sử dụng đồ câu siêu nhỏ nhẹ để bắt chúng. Phương pháp phổ biến là dùng lưỡi nhỏ nối với dây ngọn nylon dài khoảng 1.83m, kẹp một viên chì split shot để giữ mồi ở dưới nước. Nếu dùng phao sẽ câu loại cá cách đáy 3.5cm. Cá Pan ăn tất cả các loại mồi và là loại cá được trẻ nhỏ khắp nước Mỹ thích câu với ruột bánh mì vo viên. Câu cá Pan bằng kỹ thuật Still rất hiệu nghiệm, mồi thường là dế, châu chấu, ấu trùng, sâu bướm, cá tuế và tôm càng xanh. Loại mồi giả spiner nhỏ, bucktails, wet flies, combination lure câu casting rất hiệu quả.

VietnamFishingReview