Jigging cá Cam ở Phú Yên - Những điều cần lưu ý

Oct 05, 2018 04:19:08

Thời gian gần đây, phong trào câu jig cá “khủng long” ở vùng biển Phú Yên bỗng nhiên nở rộ. Không ít những con cá Amberjack mà ngư dân địa phương gọi là cá Cam, với hình dáng, cân nặng ấn tượng bị bắt, đã tạo ra niềm phấn khích cho những người mê câu biển. Từ lâu, Phú Yên luôn là một ngư trường lý tưởng, là quê hương của những đoàn tàu đánh bắt cá ngừ có giá trị xuất khẩu cao. Việc cá Amberjack lớn đến siêu lớn bị bắt với tần suất khá dày đặc đã và sẽ tạo nên một phong trào câu chinh phục tuyệt vời.Tuy nhiên, với mực nước sâu từ 80-180m, nhiều rạn nhưng ngắn, người câu lẫn thuyền trưởng đều còn lạ lẫm, chưa nhiều kinh nghiệm lẫn kỹ thuật, nên tỉ lệ thành công chưa cao. Sau hai ngày đi thử nghiệm và thất bại “thảm hại”, người viết đúc kết được một số vấn đề, xin chia sẻ thông tin này với hy vọng nó sẽ giúp cho quí vị hạn chế được sự tiêu hao thời gian và chi phí.

Phú Yên, vùng đất có những con cá khổng lồ gần bờ
Chỉ ra cách bờ khoảng 4-8 hải lý, câu thủ đã có thể trải nghiệm những cảm giác khó quên với Thu Ngàng, Mú, đặc biệt là cá Cam (Amberjack). Cá Cam sống theo đàn nhỏ từ 2-5 con ở khu vực có rạn đá ngầm, tàu đắm. Rạn càng phức tạp, chúng càng thích. Chúng rất thích săn mồi ở vùng nước chảy xiết và có cảm hứng đặc biệt với những loại mồi chuyển động nhanh. Cá Cam rất khỏe, khi bị mắc lưỡi chúng càng hung hăng. Một con cá Thu Ngàng 20kg chỉ chạy được trong lượt thu dây đầu, nhưng đến lượt thứ hai, thứ ba là đã phải đầu hàng vô điều kiện. Cá Cam hoàn toàn khác. Khi bị mắc câu, con cá sẽ không chạy theo bất kỳ một qui luật nào; lúc thì chạy ngược lên phía mũi tàu khiến người câu không kịp xoay xở; khi thì chạy ra tít tận đuôi tàu; thậm chí, chạy cắm đầu xuống vùng nước sâu hòng thoát lưỡi. Chúng cũng là loài cá chiến đấu chống lại người bắt đến giây phút cuối cùng. Đây chính là điều tạo nên sự phấn khích tột độ, lòng ham muốn tột độ nơi người câu.

Để câu được cá Cam, câu thủ có thể ứng dụng các phương pháp câu biển thông thường như câu đáy với mồi sống và câu Jigging. Tuy nhiên, câu đáy chỉ hiệu quả trong mùa biển êm từ tháng 3 đến tháng 5 âm lịch. Các mùa còn lại thì sử dụng mồi Jig, tỉ lệ thành công sẽ cao hơn. Có thể ứng dụng các kiểu câu Jigging như Speed Jigging, Dift Jigging ( thả trôi ) và Slow Pitch Jigging...

Dụng cụ câu Jig
Đến Phú Yên lần đầu, người viết thực sự cảm thấy hoang mang; hoang mang vì những tư vấn sử dụng đồ câu của thuyền trưởng hoàn toàn khác với suy nghĩ và kinh nghiệm về dụng cụ câu của chính mình. Theo các khuyến cáo, người câu nên dùng dây PE8 đi với cần khỏe; dây Shock Leader Fluoro phải lớn vì đã có rất nhiều câu thủ bị đứt dây, đứt thẻo và phải về trong hối tiếc. Tuy nhiên người viết vẫn quyết định thực hiện theo suy nghĩ của mình để cảm nhận thực tế những gì thực sự đang diễn ra: 

1. Máy Overhead Blue Heaven L50 + dây Ocea EX8 #4/ 400m, kết hợp với cần Deepliner Logical 55#7: Cực kỳ thoải mái, thanh thoát nhẹ nhàng với mồi Slow Jig từ 210g-500g. Hoàn toàn tự tin nếu gặp cá lớn trong mọi tình huống. Tuy nhiên người viết không sử dụng nhiều bộ này mà tập trung sử dụng  các bộ 2,3,4 vì hầu hết các câu thủ Việt Nam đang sử dụng.

2. Máy Overhead Ocea Jigger 1510HG Limited Edition + dây Ocea EX8 #2/ 400m, kết hợp với cần Poseidon 603-4: Cảm thấy hoàn toàn thoải mái, nhẹ nhàng với mồi slow jig từ 210g-240g. Cảm nhận được mồi jig chạm đáy cực kỳ chính xác. Tuy nhiên khi sử dụng mồi slow jig 280-330 thì có cảm giác độ “ nẩy “ hơi mềm một chút.

Máy Ocea Jigger 1510HG + cần Poseidon 603-4 có thể sử dụng câu cá Thu Ngàng và cá Cam tại Phú Yên

3. Máy Convertional Torium 20 + dây Ocea EX8 #5/ 300m, kết hợp với cần Ocea Jigger B605: Hoàn toàn tự tin nếu gặp cá lớn; khả năng cảm nhận mồi jig chạm đáy tốt, tuy nhiên phải dùng khá nhiều sức để điều khiển những con mồi jig dài và nặng từ 230-330g trong một thời gian dài, nhất là đối với những người không quen câu jig.

4. Máy spinning Saltiga 5000H + dây Ocea EX8 #5/ 300m, kết hợp với cần HOTS One Pitch Slider: có thể fighting với cá Cam lớn mà không “nhát tay”; khả năng cảm nhận mồi jig chạm đáy tốt. Nhưng để có thể điểu khiển những con jig nặng từ 300-500 thì người viết cũng chỉ đủ thể lực câu trong 15-20 phút. Viết ra những suy nghĩ này, tôi mong các bạn câu có thêm thông tin để cân nhắc khi mang theo đồ nghề; bởi nếu cá cắn câu trong khoảng 30 phút đầu thì không có vấn đề gì về thể lực, vì lúc đó người câu còn khỏe, lại thêm được tiếp sức bởi niềm hy vọng ở phía trước nên sẽ không thấy mệt mỏi. Nhưng nếu với tình trạng cá cắn câu chỉ 4-5 lần /ngày/cả đoàn câu (thực tế) thì phương án sử dụng bộ dụng cụ size này cần phải xem xét lại, nhất là đối với những người ít đi câu jig.

Đúc kết lại, người viết nhận thấy
Với kỹ thuật Speed Jigging:
+ Máy Overhead có thể dùng các size máy tương đương Ocea Jigger 2000/2001 hoặc Torium 20 hoặc Blue Heaven L50-L80. Máy Spinning thì khoảng size Shimano 8000-10000 hoặc Daiwa 4500-5000.
+ Dây PE 3-5++
+ Cần câu Baitcast hoặc Spinning với thông số dây PE từ 3-5 hoặc 4-6. Nếu muốn an toàn hơn thì dùng cần câu có thông số dây PE từ 5-8.
+ Mồi jig 200g-500g loại Jig tiếp đáy nhanh, ít cản nước.
 + Câu thủ đam mê cá Cam không thể bỏ qua mồi Jig Swim Rider huyền thoại của hãng Nature Boys – Nhật Bản. Jig Swim Rider được thiết kế thon, dài để lướt trong dòng thủy triều cực tốt giúp giảm lực cản của nước nhưng vẫn tạo được action cực kỳ quyến rũ với cá Cam. Jig Swim Rider là sự chọn hàng đầu của các câu thủ chuyên săn cá Cam ở Nhật Bản. Hoặc loại jig dài Essnal, của hãng Blue Blue. Jig này có khả năng trượt rất rộng dù chỉ với một cú giật ngắn. Mồi được phát triển đặc biệt cho các loài cá lớn đến cực lớn. Loại jig có thân mồi mảnh khảnh này rơi rất nhanh, cho người dùng biết rõ khi nó chạm đáy ngay cả khi nước chảy nhanh, mạnh hoặc ở vùng nước sâu. Với khả năng ít cản nước khi giật mồi, người câu sẽ không cảm thấy căng thẳng ngay cả ở khu vực nước sâu, manh; cảm giác dễ dàng và nhẹ nhàng rất nhiều. Thương hiệu Blue Blue còn có một loại mồi khác chuyên câu cá Cam, đó là Jig Confiner, rất dễ sử dụng, dùng cho cả kỹ thuật Slow Pitch và Hi-Speed, chạm đáy dễ dàng, dù có action nhẹ. Confiner là loại Jig đặc trị trong môi trường nước sâu, nước chảy mạnh, nhiều kiểu nước chảy trong cùng một cột nước.

* Với kỹ thuật Slow Pitch Jigging:
+ Máy Overhead tương đương Ocea Jigger 1500-2000 hoặc Blue Heaven L50-L80.
+ Cần câu: thông số dây PE từ 2-4 (nếu dùng dây số 2 thì máy tối thiểu phải chứa được 400m, bù hao những lúc bị vướng rạn, cá ăn đứt dây hoặc gặp cá lớn).
+ Mồi slow jig 200g-500g

* Những lưu ý khi thực hiện kỹ thuật Slow Pitch Jigging
Trong điều kiện nước rất sâu (50-180m), chảy mạnh, tàu câu không neo mà thả trôi tự do, người câu Slow Pitch Jigging cần lưu ý.
+ Dùng loại slow jig nặng: Trọng lượng nặng của mồi Jig có thể kéo dây xuống và hạn chế được hiện tượng chùng dây. Thông thường, trọng lượng Jig từ 180-300gam được sử dụng tương ứng với độ sâu từ 50m (trong điều kiện tàu thả trôi, không neo được). Cần chú ý và chọn trọng lượng Jig theo nước.
+ Sử dụng mồi Jig thích hợp: Jig có loại rơi nhanh, có loại rơi chậm. Về cơ bản, tất cả các loại Slow Jig đều rơi chậm để thu hút cá. Nhưng dưới sự tác động của dòng chảy, dây liên tục kéo con Jig lên, người câu cần phải dùng loại Slow Jig rơi nhanh. Sự lựa chọn lý tưởng trong việc chọn mồi Slow Jigging là  Seafloor Control, Beat và Deepliner, ba thương hiệu hàng đầu Nhật Bản và thế giới.
+ Dùng dây mảnh: Vì dây càng lớn càng cản nước. Nếu muốn dùng dây lớn hãy chuyển sang kỹ thuật Jigging thu dây thật nhanh. Jigging tốc độ nhanh sẽ hạn chế tối đa dây chùng và ít làm Jig di chuyển  nhất
+ Thực hiện action cho cần câu: Action của cần phụ thuộc vào gió và dòng chảy. Nhưng khi tàu thả trôi tự do, thường sẽ không tạo ra phương thẳng đứng với mồi Jig; dây sẽ bị nước tác động nhiều và tàu bị gió xô đẩy nhiều, dây sẽ vắt chéo trong nước, sẽ chùng nhiều, người câu sẽ không thể điều khiển Jig được một cách trực tiếp. Tất cả các action nhỏ tạo ra đều bị nước hủy hoại. Lúc này, câu thủ chắc chắn sẽ muốn thực hiện một action thật lớn, càng lớn càng tốt, để có thể di chuyển con Jig đi xuống theo một cách nào đó, và nguyên lý thủy động lực học sẽ làm cho Jig thực hiện các chuyển động và thu hút cá.

Hãy theo dõi chặt chẽ chuyển động của dây khi thao tác cần câu và khi dây tuôn ra. Chú ý xem có phải mồi Jig đang rơi không? hay đó là do nước đẩy dây đi. Nếu thấy dây bị ảnh hưởng bởi nước, không phải bởi Jig, người câu có thể chuyển sang dùng mồi Jig nặng hơn.

Không nên thu dây nhiều trong suốt action này. Ngay cả khi không quay máy thu dây, thì với việc gió đẩy thuyền và nước chảy kéo dây, thì mồi Jig cũng bị treo và kéo lên trên mỗi giây. Không cần phải quay máy thu dây nhiều. Có thể sử dụng kiểu thu dây 1/4 vòng một pitch.

Cần câu Long fall Jigging thường không có lợi thế trong trường hợp này. Bởi vì nó dài, nên khó để thao tác một bên tàu câu. Cũng bởi vì nó dài, nó sẽ uốn cong sâu hơn và không thể đàn hồi nhanh trở lại để ngăn nước đang kéo dây xuống. Và với những điều đó, người câu sẽ không thể tạo ra được những action lớn.

Thực tế Jigging cá Cam ở Phú Yên thực chất là kiểu Jigging thả trôi
Với mực nước trung bình từ 50-180m, tàu không neo mà trôi tự do, Jigging ở Phú Yên thực chất là kiểu Jigging thả trôi mồi Jig và thực sự thách thức người mới chơi. Jigging thả trôi – thả trôi Jig trong nước - là một kỹ thuật câu được sử dụng nhiều nơi trên thế giới bởi tính hiệu quả và tính dễ thực hiện của nó. Với sự trợ giúp của máy dò cá, Jigging thả trôi cho người câu một lợi thế riêng biệt mà không kiểu câu nào có thể mang lại được. Bằng cách tận dụng gió hoặc dòng chảy để thay đổi vị trí tàu câu, trong vùng nước mênh mông, câu thủ sẽ được khảo sát các khu vực khác nhau cho đến khi tìm được vị trí cá nằm. Một khi cá đã được xác định vị trí, câu thủ thả Jig bơi tự do đến độ sâu mong muốn và sau đó bắt đầu một loạt các chuyển động Jigging khác nhau để truyền đạt các hành động thất thường đến mồi. Loại bớt dây chùng khi cho đầu cần thấp xuống nước, tạm ngưng rồi nâng cần lên trên lần nữa.

Câu jigging theo kiểu thả trôi sẽ có nhiều điểm lợi, nhất là nếu may mắn chạm trán với cá lớn

Kỹ thuật Jigging thả trôi được thực hiện bao gồm: Thả Jig rơi tự do đến đáy hoặc mức sâu nào mà người câu mong muốn. Nâng cần lên từ 15-120cm rồi thao tác cần. Hạ đầu cần cho mồi Jig trở lại mức khởi động ban đầu. Tạm ngưng 2 giây sau khi dây được căng lại, rồi bắt đầu một cú nâng cần lên khác. Các cuộc táp mồi xảy ra khi Jig rơi xuống. Nếu nhận thấy sự do dự trong hành vi rơi xuống của con mồi, sự giật mạnh của dây, một cú đập nhẹ hay bất kỳ một chuyển động bất thường nào khác hoặc đang xảy ra khi con Jig đang rơi… ngay lập tức người câu phải đóng cá. Sẽ có nhiều lúc người câu không cảm nhận được cú táp nhưng sẽ cảm thấy có sự trì níu khi bắt đầu nâng cần lên. Đây cũng là tín hiệu báo nên đóng cá.

Câu theo kiểu thả trôi này, lúc đầu chưa quen, người viết cảm thấy khá rắc rối nhưng nghiệm có nhiều điểm lợi:  Jig trôi theo dòng nước cùng với tàu thả trôi nên thao tác đỡ mỏi tay hơn. Khi cá cắn câu sẽ dễ bắt hơn vì tàu không neo nên thuyền trưởng có thể điểu khiển sang phải, sang trái, tiến – lùi dễ dàng để điều tiết hướng chạy của cá, đặc biệt là cá lớn.

Góc dành cho câu thủ đang quen với ngư trường Côn Đảo muốn trải nghiệm ở Phú Yên
Nước Côn Đảo sâu từ 30-55m trong khi đó mực nước ở Phú Yên sâu trung bình 50-140m
Cá không dày và phong phú như Côn Đảo, Thổ Chu. Chủng loại cá cũng không phong phú bằng. Theo như lời của thuyền trưởng Phú Yên, có 3 loại cá câu chính vụ: cá Thu Ngàng, cá Cam và cá Mú. Cá Thu Ngàng câu ở khu vực nước nông 40-70m. Cá Cam và cá Mú câu ở khu vực nước sâu hơn từ 80-140m.
Côn Đảo có ghe câu chuyên nghiệp trong khi Phú Yên hiện chỉ có 2-3 ghe câu dịch vụ.
Mùa câu Côn đảo và Phú Yên từ tháng 3-10 Âm Lịch
Mùa câu đáy chính ở Phú Yên thì từ tháng 3 – tháng 5 âm lịch ( mùa biển êm ). Tuy nhiên nếu có các loại tàu câu lớn neo dài, thì vẫn có thể câu đáy được ở Phú Yên thường xuyên. Thực tế cũng có nhiều người câu đáy ở Phú Yên quanh năm, thu hoạch cao với nhiều cá lớn.
- Phú Yên hoàn toàn thích hợp cho việc sử dụng cần & máy điện.
Câu Thu Ngàng: Dây PE1.5 trở lên và nên dùng ít nhất 400m để đề phòng gặp cá lớn.
Máy Ocea Jigger 1500/1501 – 2000/2001 hoặc máy Shimano spinning size 6000

Ở nước ngoài, câu thủ thường phóng thích cá Cam sau khi câu xong. Với nhu cầu câu cá Cam lớn như hiện nay thì sớm muộn gì cũng sẽ có những ghe câu chuyên nghiệp đứng ra làm dịch vụ, sẽ dẫn đến tình trạng cạn kiệt nguồn cá nếu không có biện pháp bảo vệ thích hợp.

Hoàng Quốc Trí
VietnamFishingReview

VietnamFishingReview chân thành cảm ơn Vietinbank đã hỗ trợ chương trình này.